مهمترین پیشرفتهای پزشکی در مراقبت بارداری در سال ۲۰۲۵: از سونوگرافیِ کمکگرفته از هوش مصنوعی تا بیومارکرهای پرهاکلامپسی و پایش در منزل
عنوان مقاله
جدیدترین پیشرفتهای پزشکی در مراقبت بارداری در سال ۲۰۲۵: از سونوگرافیِ کمکگرفته از هوش مصنوعی تا بیومارکرهای پرهاکلامپسی و پایش در منزل
چکیده (Abstract)
در سال ۲۰۲۵، مراقبتهای بارداری بهطور قاطع به سمت دقت، شخصیسازی و دسترسیپذیری در دنیای واقعی حرکت کرد. اجماع بالینی ACOG در سال ۲۰۲۵ بر بازطراحی شیوه ارائه مراقبتهای پیش از زایمان تأکید داشت—از جمله رسیدگی به نیازهای اجتماعیِ برآوردهنشده، بازنگری در تعداد و فاصله ویزیتها، و ادغام تلهمدیسین و الگوهای جایگزین مراقبتی 1. سونوگرافیِ کمکگرفته از هوش مصنوعی از مرز مهمی گذشت و از «امیدبخش» به «کاربردی» رسید؛ کارآزمایی تصادفی PROMETHEUS گزارش کرد که مدت اسکن کوتاهتر و بار شناختیِ سونوگرافر کمتر شده، بدون آنکه عملکرد تشخیصی کاهش پیدا کند 2. در موارد مشکوک به پرهاکلامپسی، آزمایش بیومارکرهای آنژیوژنیک (نسبت sFlt-1/PlGF) با تکیه بر آستانههای بالینی که برای تریاژِ کوتاهمدتِ ریسک و هدایت مسیرهای مراقبتی استفاده میشوند، جایگاه عملیاتیِ محکمتری پیدا کرد 4. شواهد امکانپذیریِ پایش مادر–جنین در منزل (CTG خانگی و سونوگرافی خانگی) نیز در ۲۰۲۵ تقویت شد و در یک گروه پرخطر، ثبتهای قابل تفسیر بالینی و پذیرش بالا را نشان داد 6. در دیابت بارداری، کارآزمایی GRACE نشان داد rt-CGM تولدهای LGA را کاهش میدهد، اما همزمان یادآور شد که باید از اهداف قندیِ بیش از حد سختگیرانه پرهیز کرد؛ چون ممکن است به افزایش ریسک SGA کمک کند 7. در سطح جهانی، سازمان جهانی بهداشت (WHO) در ۵ اکتبر ۲۰۲۵ راهنمای یکپارچه خونریزی پس از زایمان را منتشر کرد و بستههای پاسخ سریع مانند MOTIVE را ترویج داد 8؛ همچنین در ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۵ یک «کیت سازگاری دیجیتال» برای حمایت از خودپایش فشار خون در بارداری معرفی کرد 10. این مقاله یک مرور مبتنی بر شواهد از این پیشرفتها را با نقشه نیتِ کلمات کلیدی ۲۰۲۵ ترکیب میکند که نشان میدهد افراد باردار معمولاً چگونه جستوجو میکنند و از سؤال به تصمیم میرسند.
مقاله
یادداشت پزشکی این مقاله آموزشی است و جایگزین مراقبت حرفهای نیست. در صورت مشاهده علائم هشدار مانند خونریزی شدید، سردرد بسیار شدید، تغییرات بینایی، درد شدید در بالای شکم، یا کاهش محسوس حرکات جنین، فوراً به مراقبت پزشکی اورژانسی مراجعه کنید.
۱) واقعاً چه چیزی در ۲۰۲۵ تغییر کرد؟
تیتر اصلیِ تغییر در ۲۰۲۵ فقط «فناوری جدید» نبود. یک ذهنیت جدید بود: مراقبت پیش از زایمان بهعنوان یک مسیر انعطافپذیر، نه یک تقویم ثابت. اجماع ۲۰۲۵ ACOG بازطراحی مراقبت پیش از زایمان را صریحاً روی سه ستون عملی بنا میکند: رسیدگی به نیازهای اجتماعیِ برآوردهنشده، بازنگری در تعداد/پایش ویزیتها، و استفاده از تلهمدیسین و روشهای جایگزین 1. نتیجه، مدلی از مراقبت است که هدفش هم ایمنتر بودن است و هم انسانیتر—بهخصوص وقتی زمان، مسیر رفتوآمد، هزینه یا اضطراب به مانع واقعی تبدیل میشود.
۲) نقشه نیت جستوجو در ۲۰۲۵ (زنجیرههایی که افراد دنبال میکنند)
آدمها معمولاً یک «جستوجوی کامل» انجام نمیدهند. آنها در زنجیرهها حرکت میکنند—از «این چیه؟» به «چی کار کنم؟» تا «امنترین گزینه برای من چیه؟»
خوشه A — مراقبت عمومی بارداری
- «مراقبت بارداری» ↳ «برنامه ویزیتهای بارداری» ↳ «آزمایشهای بارداری در هر سهماهه» ↳ «چکلیست بارداری هفتهبههفته»
- «اسکن ۱۲ هفته» ↳ «NT چیست؟» ↳ «اگر NT بالا باشد چه میشود؟»
خوشه B — فشار خون و پرهاکلامپسی
- «فشار خون بالا در بارداری» ↳ «علائم پرهاکلامپسی» ↳ «سردرد + تاری دید در بارداری»
- «آزمایش نسبت sFlt-1 PlGF» ↳ «عدد ۳۸ یعنی چی؟» ↳ «آیا میتواند پرهاکلامپسی را رد کند؟» 4
خوشه C — دیابت بارداری
- «دیابت بارداری» ↳ «هدف قند ناشتا در بارداری» ↳ «CGM در بارداری در مقایسه با اندازهگیری انگشتی» 7
خوشه D — تلهمدیسین و پایش در منزل
- «ویزیت بارداری آنلاین» ↳ «کدام ویزیتها میتوانند مجازی باشند؟» 1
- «CTG در منزل» ↳ «امنیت پایش از راه دور جنین» ↳ «سونوگرافی خانگی در بارداری» 6
خوشه E — واکسنها در بارداری
- «واکسن RSV در بارداری» ↳ «در کدام هفتهها باید تزریق شود؟» 13
- «Tdap در بارداری ۲۷–۳۶ هفته» 12
- «واکسن آنفلوآنزا بارداری ۲۰۲۵–۲۰۲۶» 14
- «واکسن کووید بارداری ۲۰۲۵–۲۰۲۶» [15]
۳) مهمترین پیشرفتهای پزشکی در مراقبت بارداری (۲۰۲۵)
پیشرفت ۱ — مدلهای مراقبت ترکیبی و متناسب با ریسک
۲۰۲۵ باعث شد مراقبت ترکیبی «رسمی» به نظر برسد، نه یک راهحل موقت. ACOG از تلهمدیسین و روشهای دیگر ویزیت حمایت میکند، وقتی نیازهای بیمار را پوشش دهند و کیفیت مراقبت حفظ شود 1. برای بسیاری از بارداریهای کمخطر، این میتواند یعنی رفتوآمد کمتر و حذف مراجعههای غیرضروری. برای بارداریهای پرخطر، یعنی پایش ساختارمندتر و گاهی پرتکرارتر—بدون اینکه الزاماً بار زندگی را سنگینتر کند.
پیشرفت ۲ — سونوگرافی ناهنجاری جنین با کمک هوش مصنوعی: سریعتر، با بار شناختی کمتر
کارآزمایی تصادفی PROMETHEUS گزارش کرد:
- کاهش زمان اسکن با کمک AI (میانه ۱۱.۴ دقیقه در برابر ۱۹.۷ دقیقه)
- کاهش بار شناختی سونوگرافر (امتیاز پایینتر NASA-TLX)
- عدم کاهش عملکرد تشخیصی طبق خلاصه/چکیده 2.
فراتر از «کمک»، پژوهش ۲۰۲۵ در npj Digital Medicine از «هوش مصنوعیِ کل-معاینه» صحبت کرد: استخراج بیومتریکها از کل ویدئوی اسکن ۲۰ هفته و استفاده از برآورد بیزی برای افزایش پایداری و کاهش وابستگی به انتخاب دستی فریمها—با عملکرد در سطح انسان در ارزیابی رتروسپکتیو 3.
پیشرفت ۳ — تریاژ پرهاکلامپسی با بیومارکرهای آنژیوژنیک (sFlt-1/PlGF)
در شک به پرهاکلامپسی، مشکل اصلی بالینی معمولاً سرعت و عدم قطعیت است: چه کسی احتمالاً بهزودی بدحال میشود و چه کسی را میتوان با خیال راحت بهصورت سرپایی پایش کرد؟
راهنماهای عملیاتی ۲۰۲۵ آستانههای کاربردی ارائه میکنند:
-
راهنمای NHS Lanarkshire (برای PET مشکوک، ۲۰ تا ۳۶+۶ هفته، تکقلو) تأکید میکند:
- ≤38: ریسک بسیار پایین برای بروز PET طی ۷ روز
- >38 تا ≤85: افزایش ریسک طی ۷ روز
- >85: ریسک بسیار بالا طی ۷ روز 4
-
راهنمای Health NZ Canterbury بیان میکند:
- ≤38 میتواند پرهاکلامپسی را حداقل برای یک هفته با NPV بسیار بالا رد کند (اعداد در سند ذکر شدهاند)
- >38 به نارسایی جفت و مسیرهای پرخطرتر اشاره دارد 5
این آزمایشها «تشخیص با یک عدد خون» نیستند. آنها ابزار کمکتصمیمگیری هستند که وقتی علائم بالینی مبهماند، ریسک کوتاهمدت را شفافتر میکنند 4.
پیشرفت ۴ — امکانپذیری پایش مادر–جنین در خانه (CTG خانگی + سونوگرافی خانگی)
یک مطالعه امکانسنجی در PLOS ONE (نوامبر ۲۰۲۵) CTG خانگی و سونوگرافی خانگی را در بارداریهای پرخطر ارزیابی کرد. یافتههای کلیدی در چکیده:
- نرخ شناسایی در سونوگرافی خانگی: ضربان قلب ۹۲٪، حرکات ۸۳٪، ارزیابی مایع آمنیوتیک ۱۰۰٪
- حدود سهچهارم CTGها حداقل ۲۰ دقیقه ثبت پیوسته و قابل تفسیر از ضربان قلب جنین داشتند
- پایبندی/پذیرش بالا؛ عارضه نامطلوب مادر–جنین مرتبط با دستگاه گزارش نشد 6
معنیاش «خانه جای بیمارستان را میگیرد» نیست. معنیاش «خانه وقتی مناسب باشد، مراقبت را گسترش میدهد» است.
پیشرفت ۵ — rt-CGM در دیابت بارداری: کاهش LGA، اما از اهداف بیش از حد سختگیرانه دوری کنید
در کارآزمایی GRACE (۲۰۲۵):
- تولدهای LGA با rt-CGM کمتر بود (۴٪ در برابر ۱۰٪)
- عوارض جدی تفاوت معنیداری نداشت
- نویسندگان به شیوع کلیِ نسبتاً بالای SGA اشاره کردند که شاید به کنترل قندیِ خیلی سختگیرانه مربوط باشد و بر نیاز به پژوهش درباره اهداف بهینه تأکید کردند 7
درس ماجرا ساده و بالغ است: اندازهگیری بهتر کمک میکند—به شرطی که هدفها عاقلانه تعیین شوند.
پیشرفت ۶ — راهنمای جدید WHO درباره خونریزی پس از زایمان (PPH) و بستههای پاسخ سریع
انتشار WHO در ۵ اکتبر ۲۰۲۵ و راهنمای یکپارچه، پیشگیری، تشخیص زودهنگام و پاسخ استانداردِ سریع را برجسته میکند 8. خبر WHO بر اجرای فوری بسته MOTIVE پس از تشخیص PPH تأکید میکند: ماساژ، اکسیتوسیکها، ترانگزامیک اسید، مایعات وریدی، معاینه واژینال/دستگاه تناسلی و در صورت تداوم خونریزی، تشدید اقدامات 8.
وقتی دقیقهها تعیینکنندهاند، یک بسته تمرینشده جان نجات میدهد.
پیشرفت ۷ — حمایت دیجیتال برای خودپایش فشار خون در بارداری (و یک واقعیت درباره دستگاهها)
در ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۵، WHO یک Digital Adaptation Kit معرفی کرد تا به سیستمهای سلامت کمک کند توصیههای خودپایش فشار خون در بارداری را اجرا کنند 10. اما اجرای واقعی به دستگاه دقیق وابسته است: یک مقاله ۲۰۲۵ در Journal of Human Hypertension نشان میدهد در بازار خردهفروشی، کمبود دستگاههای اتوماتیکِ معتبر برای اندازهگیری فشار خون در بارداری وجود دارد [16]. خودپایش قدرتمند است—وقتی اندازهگیری قابل اعتماد باشد.
پیشرفت ۸ — واکسیناسیون مادر در بارداری همچنان پررنگ بود (۲۰۲۵–۲۰۲۶)
- SMFM (سپتامبر ۲۰۲۵) توصیههای واکسیناسیون مادر را برای COVID-19، آنفلوآنزا و RSV در بارداری دوباره تأکید میکند 11.
- CDC Tdap را در هر بارداری توصیه میکند، ترجیحاً در ۲۷–۳۶ هفته 12.
- CDC واکسن RSV مادر (۳۲–۳۶ هفته) را بهعنوان یک گزینه برای حفاظت از نوزادان معرفی میکند 13.
- CDC توصیههای فصل آنفلوآنزای ۲۰۲۵–۲۰۲۶ را منتشر کرد و ACIP یادآور میشود افراد باردار یا کسانی که ممکن است در فصل آنفلوآنزا باردار شوند، باید واکسن بزنند 14.
- راهنمای روتین COVID-19 ۲۰۲۵–۲۰۲۶ در CDC بر رویکرد فردمحور (تصمیمگیری مشترک بالینی) تکیه دارد [15].
۴) جمعبندی نهایی
الگوی ۲۰۲۵ در همه موضوعات یکسان است: آینده مراقبت بارداری ترکیبی، دادهمحور و همراستا با ریسک است—از تصویربرداریِ کمکگرفته از AI تا تریاژ بیومارکر، از امکانپذیری پایش خانگی تا استانداردهای دیجیتال خودمراقبتی 1. مسیر درست «نویز بیشتر، اپ بیشتر، هشدار بیشتر» نیست. مسیر درست سیگنال بهتر، تصمیم روشنتر و مراقبتی است که با زندگی واقعی جور دربیاید.
منابع (با لینک)
- ACOG — Tailored Prenatal Care Delivery for Pregnant Individuals (2025) — https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/clinical-consensus/articles/2025/04/tailored-prenatal-care-delivery-for-pregnant-individuals (ACOG)
- PROMETHEUS RCT (PDF Abstract) — https://fetalmedicine.org/abstracts/2025/var/pdf/abstracts/2025/06915.pdf (Fetal Medicine Foundation)
- npj Digital Medicine (2025) — Whole-examination AI fetal biometrics — https://www.nature.com/articles/s41746-024-01406-z (Nature)
- NHS Lanarkshire (2025) — sFlt/PlGF ratio guideline (PDF) — https://rightdecisions.scot.nhs.uk/media/xvumdthr/sfltplgf-ratio-in-the-management-of-suspected-pre-eclampsia.pdf
- Health NZ Canterbury/Waitaha (2025) — sFlt-1/PlGF Ratio guideline (PDF) — https://edu.cdhb.health.nz/Hospitals-Services/Health-Professionals/maternity-care-guidelines/Documents/GLM0076-sFlt-1-PlGF-Ratio.pdf
- PLOS ONE (2025) — Home CTG & home ultrasound feasibility (PDF) — https://journals.plos.org/plosone/article/file?id=10.1371/journal.pone.0336797&type=printable (PLOS)
- GRACE Trial (2025) — rt-CGM vs SMBG in gestational diabetes (PubMed) — https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/41308662/ (PubMed)
- WHO News (2025-10-05) — New recommendations to end deaths from postpartum haemorrhage — https://www.who.int/news/item/05-10-2025-global-health-agencies-issue-new-recommendations-to-help-end-deaths-from-postpartum-haemorrhage (World Health Organization)
- WHO Guideline (2025-10-05) — Consolidated guidelines for postpartum haemorrhage — https://www.who.int/publications/i/item/9789240115637 (World Health Organization)
- WHO (2025-07-15) — Digital tool & DAK for self-monitoring BP in pregnancy — https://www.who.int/news/item/15-07-2025-new-digital-tool-to-support-self-monitoring-of-blood-pressure-in-pregnancy — and — https://www.who.int/publications/i/item/9789240110359 (World Health Organization)
- SMFM (2025-09-23) — Respiratory Disease Season & Maternal Immunization — https://www.smfm.org/respiratory-disease-season (smfm.org)
- CDC (2025-12-02) — Tdap Vaccination for Pregnant Women — https://www.cdc.gov/pertussis/vaccines/tdap-vaccination-during-pregnancy.html (CDC)
- CDC (2025-08-18) — Protecting infants: maternal RSV vaccination option — https://www.cdc.gov/rsv/vaccines/protect-infants.html (CDC)
- CDC (2025-11-17) — 2025–2026 Flu Season + ACIP summary pregnancy note — https://www.cdc.gov/flu/season/2025-2026.html — and — https://www.cdc.gov/flu/hcp/acip/index.html (CDC)
- CDC (2025-11-04) — 2025–2026 COVID-19 Vaccination Guidance (routine) — https://www.cdc.gov/covid/hcp/vaccine-considerations/routine-guidance.html (CDC)
- Nature / Journal of Human Hypertension (2025) — Lack of validated BP devices for pregnancy — https://www.nature.com/articles/s41440-025-02304-x (Nature)